چكيده
بهطور كلي ماليات از مظاهر حاكميت دولت به شمار ميرود و بهعنوان مهمترين منبع درآمدهاي عمومي،
نقشي برجسته اي در تأمين هزينههاي عمومي ايفاء ميكند. به نحوي كه ميتوان گفت تداوم فعاليتهاي
دولت به وصول ماليات بستگي دارد. بدين لحاظ در حقوق مالياتي بيشتر كشورها از جمله ايران و انگلستان
براي تأمين و تضمين ماليات، به دستگاه مالياتي قدرت اعمال ضمانتهاي اجرايي فوقالعاده و منحصر به-
فردي اعطاء ميشود تا با توسل به آنها بتواند ماليات را بهخوبي و بهموقع تشخيص و وصول نمايد. اين
ضمانتهاي اجرايي را مي توان در قالب ضمانتهاي اجرايي اداري، كيفري، مدني و ساير ضمانتهاي
اجرايي تقسيم بندي نمود كه در اين مقاله، با توجه به قوانين و مقررات و همچنين اسناد رسمي در
دسترس، به بررسي و تطبيق هر كدام از آنها در دو كشور ايران و انگلستان خواهيم پرداخت. البته نبايد
اين نكته را از ذهن دور داشت كه اراده و خواست مردم، عمده ترين نقش را در اجراي قانون مالياتها و
اعمال ضمانت هاي اجرايي ايفاء ميكند و بدين لحاظ، مؤثرترين عامل موفقيت در تضمين اجراي اين
قوانين، همانا جلب مشاركت و همكاري مؤديان و در رأس آن ارتقاي فرهنگ مالياتي جامعه خواهد بود.
بنابراين در كليه جوامع، رشد و آگاهي مردم نسبت به قوانين و پيامدهاي آن اصلي است كه موجب هر چه
بارورتر شدن نظامها ميشود.
واژه هاي كليدي: ماليات، ضمانت اجرا، مؤدي، دستگاه مالياتي، ايران، انگلستان
vali.rostami@yahoo.com 1 - عضو هيأت علمي دانشكده حقوق و علوم سياسي دانشگاه تهران
ketabi.ahmad@alumni.ut.ac.ir ( 2 - كارشناس ارشد حقوق عمومي دانشگاه تهران (نويسنده مسئول
Downloaded from www.taxresearch.ir at 17:39 IRST on Friday December 19th 2014
170 پژوهشنامه ماليات/شماره چهاردهم (مسلسل 62 )، تابستان 1391
-1 مقدمه
قدرتي كه براي به كار بستن قانون يا حكم دادگاه يا قراردادها و غيره از » : ضمانت اجرا عبارت است از
جعفري لنگرودي، 1385 : ص 66 ). در قوانين و مقررات مالياتي قريب به اتفاق ) « آن بهره برده مي شود
كشورها در بسياري از مواد قانوني، تكاليفي براي مؤديان مالياتي، مأموران ماليات، يا اشخاص ثالث اعم
از دولتي و خصوصي مقرر شده است. هر تكليفي جهت اجرا بايد ضمانت اجراهاي مؤثر اداري، كيفري
يا حقوقي داشته باشد در غير اينصورت آن تكاليف براي مكلفين در زمره قواعد اخلاقي محسوب مي
گردد.
هرگاه مؤديان مالياتي در ارائه اظهارنامه مرتكب تخلف شده و يا صداقت و راستگويي را مراعات
ننمايند و يا قصد فرار از پرداخت ماليات را داشته باشند، با ضمانت هاي اجرايي متعددي مواجه خواهند
شد. ضمانت هاي اجرايي مالياتي با اهداف زير تحقق مي پذيرد:
الزام مؤديان به رعايت مقررات و تكاليف قانوني؛ تنبيه و مجازات مؤدياني كه قصد فرار از ماليات را
داشته اند و تعيين و وصول خساراتي كه در نتيجه عدم رعايت تكاليف و مقررات قانوني به دولت وارد
.( شده است (پيرنيا، 1344 : ص 126
به طوركلي بر طبق اين اهداف، نويسندگان ضمانتهاي اجرايي مالياتي را به سه دسته تقسيم مي
كنند: 1- ضمانتهاي اجرايي اداري يا مالياتي كه صرفاٌ جنبه مالي داشته و دستگاه مالياتي مي تواند
اين اقتدار را رأساٌ اعمال نمايد؛ 2- ضمانتهاي اجرايي كيفري كه مؤدي متخلف را به مجازاتهاي
كيفري از جمله جزاي نقدي و حبس محكوم مينمايد؛ و 3- الزام به جبران خسارت يا ضمانت اجراي
.( مدني كه دستگاه مالياتي عموماً از طريق محاكم عمومي به اعمال آنها مي پردازد (رستمي، 1387
كساني كه با تاريخ انگلستان آشنايي داشته باشند به خوبي ميدانند كه موضوع وضع مالياتها
مهمترين نقش را در تحول سياسي و اجتماعي اين كشور داشته است. قسمت عمده اي از تاريخ اين
كشور را مبارزه بين پادشاه و مجلس

:: برچسب‌ها: مقاله , بررسي , تطبيقي , ضمانتهاي , اجرايي , ماليات , ستاني , در , حقوق , مالياتي , ايران , و ,
:: بازدید از این مطلب : 115

|

امتیاز مطلب : 0

|

تعداد امتیازدهندگان : 0

|

مجموع امتیاز : 0